DXA (dual enerji x – ray absorpsiyometri ) veya kemik dansitometresi de denilen kemik mineral yoğunluğu taraması, kemiklerin kalınlığı, gücü ve kemik kaybını ölçmek için kullanılan x – ışını teknolojisinin geliştirilmiş bir şeklidir . DXA kemik mineral yoğunluğu ( KMY=BMD ) ölçmek için günümüzde kullanılan standart testtir.

Kemiklerin biraz ince olduğu durum osteopeni, çok ince olduğu durum ise osteoporoz olarak adlandırılır. Osteoporoz denilen ve kemiklerin daha ince ve kırılgan olmasına sebep olan hastalığın tanısında kemik mineral yoğunluğu testi kullanılır. Eskiden osteoporoz, bir kemik kırıldıktan sonra tespit edilebilirdi.Şimdilerde ise yapılan kemik mineral yoğunluğu testi ile önceden kemiklerin kırılma riski bilinmektedir. Böylece ilerde oluşabilecek istenmeyen sonuçlar önlenebilmektedir.

X ışınları kullanılarak incelenen kemik bölümünde kaç gram kalsiyum ve diğer kemik minerallerinin olduğu ölçülür. Sıklıkla test omurga, kalça ve ön kol kemiklerinde uygulanır. Bazen çocuk ve yetişkinlerde tüm vücut taraması da yapılmaktadır. X ışınları tıbbi görüntüleme amacıyla kullanılan en eski ve en sık kullanılan yöntemdir ve kemik mineral yoğunluğu ölçümü esnasında maruz kalınan iyonlaştırıcı radyasyon dozu çok küçüktür.

Kemik Mineral Yoğunluğu Testi Ne için yapılır ?

Kemik Mineral Yoğunluğu Testi en sık genellikle menopoz sonrası kadınları etkileyen ancak erkeklerde ve çocuklarda nadiren bulunabilen osteoporozu teşhis etmek için kullanılır . Aynı zamanda osteoporoz ve kemik kaybına yol açan diğer hastalılarının tedavilerinin etkinliğinin izlenmesinde de kullanılır.

Kemik Mineral Yoğunluğu testi ile kişilerin kırık gelişme riski de değerlendirilebilir. Kırık riski yaş, vücut ağırlığı , önceki kırık öyküsü , ailede osteoporotik kırık öyküsü ve sigara içme,aşırı alkol tüketimi gibi yaşam tarzı ile ilgili konularla ilgilidir ve tedavi için bu faktörlerde göz önüne alınır.

Kemik Mineral yoğunluğu testi tavsiye edilen durumlar:

• Menopoz sonrası dönemde ve östrojen almayan kadınlar .
• Kişisel veya ailevi geçmişinde kalça kırığı veya sigara kullanımı olanlar.
• Boyu 170 cm den daha uzun ve ağırlığı 57 kg.dan hafif olan menopoz sonrası kadınlar.
• Kemik kaybına neden olan bir hastalığı olan erkeklerde.
• Prednizon gibi kortikosteroid içeren, dilantin ve bazı barbitüratlar gibi nöbet önleyici ilaçlar veya yüksek dozlarda tiroid replasman ilaçları gibi kemik kaybına neden olduğu bilinen ilaç kullananlar.
• Tip 1 diabet(insüline bağımlı diabet), karaciğer hastalığı , böbrek hastalığı veya aile öyküsünde osteoporoz olanlar.
• İdrar örneklerinde aşırı kollajen bulunan, kemiklerine aşırı yük binecek aktiviteler yapan kişiler.
• Hipertiroidi hastaları.
• Hiperparatiroidizm hastalığı olanlar.
• Sadece hafif travma sonrası kırık yaşayanlar .
• Çekilen röntgen filmlerinde vertebra kırığı ya da osteoporoz belirtileri olanlar.
• Boylarında 4 cm den fazla kısalma olanların omurgasında kontraksiyon kırıkları oluşmuş olabilir. Kontraksiyon kırıklarının başlıca nedeni ise osteoporozdur.
• Açıklanamayan sırt ağrısı olanlar.